NIEUDOSTĘPNIENIE INFORMACJI PUBLICZNEJ – ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA

Ustawa o dostępie do informacji publicznej  art. 23 wprowadza odpowiedzialność karną z tytułu naruszenia obowiązku udostępnienia informacji publicznej. Zgodnie z tym przepisem, kto wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, nie udostępnia informacji publicznej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Czyn określony w art. 23 u.d.i.p. jest występkiem w rozumieniu art. 7 Kodeksu karnego. W doktrynie podkreśla się, że występek ten może być popełniony z działania (gdy podjęte są aktywne czynności mające na celu ukrycie informacji) albo z zaniechania (gdy osoba zobowiązana nie podejmie żadnych działań, aby udostępnić informację) i ma charakter celowy (tzn. sprawca działał lub zaniechał działania w celu nieudostępnienia informacji)^. Przestępstwo to ma charakter indywidualny, karze podlega bowiem tylko ten, kto jest zobowiązany do udzielenia informacji publicznej. Trudno jednoznacznie ocenić, kto będzie ponosił odpowiedzialność za nieudostępnienie informacji w konkretnym przypadku.  W literaturze przedmiotu podkreśla się, że osobą, która może być pociągnięta do odpowiedzialności w każdym przypadku jest kierownik podmiotu zobowiązanego do udostępnienia informacji, chyba że upoważnił on do tego inną osobę, względnie za udostępnienie informacji odpowiada inna osoba zajmująca się tym służbowo^.  Właściwym w sprawie egzekwowania odpowiedzialności karnej jest sąd powszechny, a w związku z tym żądanie ukarania osoby w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest niedopuszczalne.

Przestępstwo to ma również charakter formalny, tzn. do jego popełnienia wystarczy sam fakt nieudostępnienia, bez konieczności wykazania, że którykolwiek z podmiotów uprawnionych do uzyskania informacji o tę informacje zabiegał . Pozwala to na pociągnięcie do odpowiedzialności także osoby zobowiązane do udostępnienia informacji poprzez opublikowanie ich na stronach Biuletynu Informacji Publicznej).

Wątpliwości wywołuje  użycie przez ustawodawcę znamienia czasownikowego nie udostępnia. Nie wiadomo czy milczenie osoby zobowiązanej do udostępnienia informacji skutkuje wypełnieniem tego znamiona;  czy także przekazanie jedynie fragmentu informacji lub przekazanie informacji nieaktualnej będzie mogło stanowić przesłankę pozwalającą na pociągnięcie tej osoby do odpowiedzialności^.  Wydaję się, że odpowiedzialność karna wchodziłaby zatem w rachubę w sytuacji: odmowy wglądu do dokumentów, nie zamieszczenia informacji w Biuletynie Informacji Publicznej, nie udostępnienia informacji żądanych na wniosek oraz odmowy udostępnienia materiałów dokumentujących posiedzenia organów kolegialnych, których obrady są jawne. W opinii sądownictwa administracyjnego także wprowadzenie żądającego informacji w błąd przez udzielenie niezgodnej z rzeczywistością odpowiedzi co do faktu posiadania informacji jest przesłanką powodującą powstanie możliwości poniesienia odpowiedzialności karnej.

ŹRÓDŁO:

USTAWA Z DNIA 6 WRZEŚNIA 2001 R. O DOSTĘPIE DO INFORMACJI PUBLICZNEJ DZ.U. Z 2016 POZ. 1764.

INFORMACJA PUBLICZNA ORG.PL