PRZEPISY PRZEJŚCIOWE W UMOWACH TERMINOWYCH

Nowe przepisy wchodzą w życie 22 lutego 2016 roku. Nie oznacza to jednak, że znajdą zastosowanie wyłącznie do umów o pracę zawartych po ich wprowadzeniu. Wręcz przeciwnie, nadchodzące zmiany będą miały wpływ również na trwające już stosunki pracy, które nie zostaną zakończone przed wejściem nowelizacji w życie.

1. Art. 13 (ustawy zmieniającej kodeks pracy) :
Do umów o pracę na czas wykonania określonej pracy, trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.

Zgodnie z przepisem przejściowym do umów o pracę na czas wykonania określonej pracy, które trwają w dniu wejścia w życie nowych przepisów, będą miały zastosowanie przepisy dotychczasowe. Oznacza to, iż takie umowy zawarte przed nowelizacją nadal będą funkcjonowały. Biegną one zgodnie z pierwotnymi założeniami i będą trwały do momentu wykonania przedmiotu umowy (art. 13 ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw).

2. Art. 14 ust. 1(ustawy zmieniającej kodeks pracy) :
Do umów o pracę na czas określony, trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, które przed tym dniem zostały wypowiedziane, stosuje się przepisy dotychczasowe.

W dniu wejścia w życie nowych regulacji będzie także funkcjonowała duża ilość umów
na czas określony – zawartych na podstawie dotychczasowych przepisów. Zgodnie z przepisem przejściowym do takich o pracę na czas określony, trwających w dniu wejścia w życie omawianej nowelizacji, które przed tym dniem zostały wypowiedziane, stosuje się przepisy dotychczasowe (art. 14 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw). W związku z powyższym umowy takie zakończą się zatem wraz z upływem 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia.

Przepis ten jest bardzo przejściowy ,skoro obecny okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony to 14 dni, a 22 lutego 2016 r. ( poniedziałek) to art. 14 ust. 1 tak naprawdę będzie miał zastosowanie między 8 a 19 lutym 2016 r. ( mam na myśli tutaj datę, w której pracodawca może złożyć oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę).

3. Art. 14 ust 2 (ustawy zmieniającej kodeks pracy) :
Do umów o pracę na czas określony zawartych na okres do 6 miesięcy albo zawartych na okres dłuższy niż 6 miesięcy, w których nie przewidziano możliwości ich rozwiązania z zachowaniem 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia, trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, w zakresie dopuszczalności ich wypowiedzenia stosuje się przepisy dotychczasowe.

Według przepisów prawnych przed nowelizacją wypowiedzenie umowy zawartej na czas określony było możliwe wówczas gdy zostaną spełnione dwie przesłanki:
• umowa musi być zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy
• strony stosunku pracy przewidziały w umowie możliwość jej wcześniejszego wypowiedzenia za 2-tygodniowym okresem -art. 33 Kodeksu pracy.

Zgodnie z powyższym przepisem przejściowym, w przypadku gdy strony zawarły umowy o pracę na czas określony do 6 miesięcy lub dłuższy, w których nie przewidziano możliwości ich rozwiązania z zachowaniem 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia, trwających w dniu wejścia w życie nowelizacji, w zakresie dopuszczalności ich wypowiedzenia należy stosować dotychczasowe przepisy.
Oznacza to, że w takim przypadku strony stosunku pracy nie mogą powoływać się na nowe rozwiązania przewidujące zniesienie ograniczeń w zakresie możliwości rozwiązania rozwiązywania umów na czas określony. Nie wolno takich umów wypowiedzieć, a zatem wcześniejsze rozwiązanie takiej umowy będzie nie zgodne z prawem.

Przykład

Pracodawca zawarł z pracownikiem do 30.05. 2016 r. 1-letnią umowę na czas określony. W umowie tej nie ustalono klauzuli o możliwości wypowiedzenia tej umowy.
W takiej sytuacji po wejściu w życie nowelizacji umowa ta nadal nie będzie podlegała wypowiedzeniu, pomimo że nowa regulacja przewiduje możliwość wypowiadania takich umów z mocy prawa.

Przykład

Pracodawca zawarł z pracownikiem umowę na czas określony- od 1.01.2015 do 31.03.2016 Jednakże w umowie tej nie ustalono okresu wypowiedzenia.
W takim przypadku po wejściu w życie nowelizacji umowa ta nadal nie będzie podlegała wypowiedzeniu, pomimo że nowa regulacja przewiduje możliwość wypowiadania takich umów z mocy prawa. Takiej umowy nie można wypowiedzieć, gdyż nie została zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy.

4. Art. 14 ust. 3(ustawy zmieniającej kodeks pracy) :

Przy wypowiadaniu umów o pracę na czas określony zawartych na okres dłuższy niż 6 miesięcy, w których przewidziano możliwość ich rozwiązania z zachowaniem 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia, trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się okresy wypowiedzenia, o których mowa w art. 36 § 1 ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Przy wypowiadaniu umów o pracę na czas określony zawartych na okres dłuższy niż 6 miesięcy, w których przewidziano możliwość wypowiedzenia, trwających w dniu wejścia w życie nowych przepisów, zastosowanie będą miały okresy wypowiedzenia właściwe dla umów na czas nieokreślony tzn. okresy wypowiedzenia: 2-tygodniowe, 1-miesięczne oraz 3-miesięczne (art. 14 ust. 3 ustawy o zmianie ustawy)
W takim przypadku nie stosujemy 14-dniowego okresu wypowiedzenia , nawet jeśli został zapisany w umowie o pracę ,a będziemy stosować znowelizowany art. 36 § 1 kp- takie same okresy wypowiedzenia umów terminowych i na czas nieoznaczony.
Innymi słowy: jeżeli pracownik przepracował na czas określony przeszło 3 lata, pracodawca może wypowiedzieć taką umowę, ale z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia -liczonego na koniec miesiąca, nie do soboty.(art. 16 ustawy o zmianie ustawy)

Przykład

Pracodawca zawarł dwie umowy z pracownikami: jedną na dwa lata z klauzulą o 2-tygodniowym wypowiedzeniu, a drugą na 6 miesięcy bez możliwości jej wypowiedzenia. Obie umowy obowiązują w dniu wejścia w życie nowelizacji dotyczącej umów terminowych.
W takiej sytuacji umowy, która nie przewidywała możliwości wypowiedzenia, po nowelizacji przepisów nie będzie można wypowiedzieć, natomiast do umowy, która zawiera takową klauzulę o wypowiedzeniu, należy stosować okresy wypowiedzenia właściwe dla umów na czas nieokreślony ( taka umowa podlega wypowiedzeniu).

5. Art. 14 ust. 4 k.p:
Do umów o pracę na czas określony, trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się art. 25(1) ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, jednakże do okresu zatrudnienia, o którym mowa w tym przepisie, wlicza się okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony przypadający od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, a trwająca w tym dniu umowa o pracę na czas określony jest uważana za pierwszą umowę w rozumieniu art. 25(1) ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą albo za drugą umowę w rozumieniu tego przepisu, jeżeli została zawarta jako druga umowa w rozumieniu art. 25(1) ustawy zmienianej w art. 1 w dotychczasowym brzmieniu.

oraz

Art. 25(1) §1 kp
Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech.

Wyżej wymienione regulacje przewidują stosowanie nowej ustawy do umów na czas określony obowiązujących w dniu wejścia w życie tej ustawy, z zastrzeżeniem, że okres obowiązywania trwających umów na czas określony liczony będzie od dnia wejścia w życie nowelizacji! Nowelizacja nie spowoduje automatycznego przekształcenia umów zawartych na okres np. siedmiu lat, które w chwili wejścia w życie nowych przepisów trwały dłużej niż 33 miesiące, w umowy na czas nieokreślony. Nowe uregulowania nie „wyzerują licznika” kolejnych umów na czas określony zawartych między tymi samymi stronami stosunku pracy. Jeżeli w chwili wejścia w życie nowelizacji ( 22 luty)obowiązuje druga umowa, to z tym samym pracownikiem będzie można podpisać jeszcze tylko jedną umowę na czas określony, ale z uwzględnieniem zasady, że łączny czas obu umów, liczony od wejścia w życie nowych przepisów nie może przekroczyć 33 miesięcy.

Wyjątek w art. 14 ust. 6 ustawy (poniżej).

Przykład

Pracodawca zawarł z pracownikiem umowę na czas określony na okres 2 lat przed wejściem w życie nowelizacji przepisów o umowach terminowych. W dniu wejścia w życie nowelizacji ( 22 luty 2016) do zakończenia umowy pozostało 5 miesięcy.
Taka umowa będzie traktowana jako pierwsza umowa na czas określony zawarta zgodnie z nowymi przepisami. Po tej umowie pracodawca może podpisać z pracownikiem jeszcze dwie umowy na czas określony. Ponadto po zakończeniu tej umowy pracodawca będzie mógł zatrudniać pracownika tylko przez 28 miesięcy na podstawie umów na czas określony, gdyż limit 33 miesięcy liczymy w tym przypadku od dnia wejścia w życie nowelizacji ( 33-5).

Przykład

Umowa zawarta na 7 lat, trwająca do 2019 r.

Jeśli umowa na czas określony od momentu wejścia w życie nowych przepisów będzie trwała przez 33 miesiące, wówczas ulegnie przekształceniu w umowę na czas nieokreślony , ale od dnia następnego po upływie tych 33 miesięcy.
W takim przypadku umowa została zawarta w 2012 r. na 7 lat. Trwa więc w dniu wejścia w życie nowych przepisów. Zgodnie z nowymi regulacjami umowa na czas określony będzie mogła być zawarta maksymalnie na 33 miesiące. Do maksymalnego okresu 33 miesięcy, na jaki strony będą mogły zawrzeć umowę na czas określony, zaliczeniu będzie podlegał okres zatrudnienia, ale od 22 lutego 2016roku!

6. Art. 14 ust. 5 (ustawy zmieniającej kodeks pracy):
Umowa o pracę na czas określony zawarta od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, jednakże w okresie 1 miesiąca od dnia rozwiązania drugiej umowy w rozumieniu art. 25(1) ustawy zmienianej w art. 1 w dotychczasowym brzmieniu, jeżeli okres ten rozpoczął bieg przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy lub w dniu jej wejścia w życie, jest uważana za umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony.

Ta regulacja ma na celu powstrzymanie pracodawców, którzy będą rozwiązywać wcześniejsze umowy na czas oznaczony i zawierać nowe. Jeżeli ta rozwiązana umowa będzie drugą umową o pracę na czas określony według dotychczasowych zasad, a pracodawca rozwiąże ją najpóźniej ze skutkiem na dzień wejścia w życie ustawy -co obecnie jest już niemożliwe, bo ustawa wchodzi w życie w poniedziałek 22.lutego.2016, aby później np. w ciągu kolejnego miesiąca podpisać z pracownikiem kolejną umowę na czas określony. W takiej sytuacji nowa umowa przekształci się w umowę na czas nieokreślony.

7. Art. 14 ust. 6 (ustawy zmieniającej kodeks pracy)
Przepisu ust. 4 nie stosuje się do umów o pracę zawartych na czas określony przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, jeżeli rozwiązanie takiej umowy przypada po upływie 33 miesięcy od tego dnia i stosunek pracy pracownika podlega szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę w okresie od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy do dnia upływu okresu 33 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy; w takim przypadku umowa rozwiązuje się z upływem okresu, na jaki została zawarta.

Ta regulacja wyłącza stosowanie art. 14 ust. 6 nowelizacji wobec pracowników, którzy podlegają szczególnej ochronie przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Mam tutaj na myśli- urlop wychowawczy i tzw. zwolnienia grupowe gdyby zawarta z takim pracownikiem umowa o pracę na czas określony miała się rozwiązać po upływie 33 miesięcy od wejścia w życie nowelizacji. Wówczas takiej umowy nie wliczamy do 33-miesięcznego okresu zatrudnienia oraz do limitu 3 umów na czas określony, jednakże w zamian umowa po prostu się rozwiązuje z okresem, na jaki została zawarta, ale oczywiście po ustaniu okresu ochronnego.

Powyższe przykłady będę także miały zastosowanie w przypadku gdy to pracownik ( nie pracodawca) rozwiąże umowę.

8.Okres wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony po zmianach (korelacja art. 36 kp po 22 lutym 2016 r. do umów zawartych przed tą datą)
Przedmiotowy problem dotyczy pracowników, którzy mają umowy o pracę na czas określony zawarte przed wejściem w życie nowych regulacji, a które to umowy będą obowiązywały po zmianach w sposobie obliczania okresu wypowiedzenia.

Art. 36 § 1 kp
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Od 22 lutego 2016 r. pracownik zatrudniony na umowę o pracę na czas określony będzie miał taki sam okres wypowiedzenia jak pracownik w przypadku umowy na czas nieokreślony, czyli zależny od stażu pracowniczego u danego pracodawcy.

Jak zaś będzie wyglądała sytuacja z umowami o pracę na czas określony, które zostały zawarte przed 22 lutym 2016 roku, a obowiązują po wejście nowych przepisów?

Art. 16(ustawy zmieniającej kodeks pracy) :
Przy ustalaniu długości okresu wypowiedzenia umów o pracę na czas określony, trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, których wypowiedzenie następuje, począwszy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, nie uwzględnia się okresów zatrudnienia u danego pracodawcy, przypadających przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.

Okresy wypowiedzenia wskazane w art. 36 §1 kp dotyczą wszystkich umów o pracę — także tych sprzed lutym 2016 r.;
• Jeśli chodzi o umowy podpisane po wejściu w życie nowych przepisów to taka umowa o pracę od początku podlega tylko i wyłącznie znowelizowanemu kodeksowi pracy, zatem w całości stosujemy do niej nowe regulacje;
• Inaczej sytuacja ma się do umów zawartych przed 22 lutym, a które będę obowiązywać w dniu wejścia w życie nowych regulacji— w takiej sytuacji stosuje się terminy wypowiedzenia wynikające z art. 36 par. 1 kp, jednakże okresy wypowiedzenia liczymy „od nowa”, tj. od 22 lutego 2016 r.

Reasumując: jeśli umowa o pracę została zawarta na czas określony przed wejściem w życie nowych przepisów o okresach wypowiedzenia, stosuje się oczywiście te właśnie nowe regulacje, ale pracodawca nie musi brać pod uwagę („dodawać”) okresów zatrudnienia pracownika sprzed 22 lutego 2016 r.

Przykład

Pracownik w dniu wejścia nowych przepisów tzn. 22 lutego 2016 r. ma 3 letni staż pracy ( taka umowa została zawarta przed 22 lutym i obowiązuje w dniu wejścia przepisów).

W takiej sytuacji nie korzysta z 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia umowy o pracę! Zgodnie z art. 16 ustawy nowelizującej kodeks pracy do stażu nie wlicza się wcześniejszych okresów zatrudnienia na umowę na czas określony.

 

COGNITIO – Centrum Przedsiębiorczości i Szkoleń s.c.
biuro@cognitio.edu.pl
www.cognitio.edu.pl

opracował: Rafał Andrzejewski